Ontwikkeling van de buurt

Willemskwartier,
een buurt in ontwikkeling

De buurt Willemskwartier ligt in de wijk Nije Veld, deze omvat de buurten Willemskwartier, Landbouwbuurt en Muntenbuurt. De wijk Nijeveld maakt onderdeel uit van Stadsdeel Nijmegen Midden.

Vóór 1900 was de stad Nijmegen ingeklemd in muren, die stonden bijvoorbeeld op de plek van de huidige 1e Walstraat en de 2e Walstraat: in die tijd was vanaf deze muren alles richting Willemskwartier open veld (klik hier voor de historische atlas Nijmegen). Dit was om de vijand te kunnen beschieten vanaf de stadsmuur zonder dat die beschutting vond.
Vandaar dat de wijk waarin het Willemskwartier ligt officieel Nije Veld heet.
Kijk eens hier wat Rob Essers erover zegt!

1800
Vóór 1800 waren de Willemsweg, de De Génestetlaan en de Thijmstraat  als pad of onverharde weg al (enigszins) te zien.
In 1865 ontstond het spoor Nijmegen-Kleef, nu de spoorkuil. In 1883 werd (bij Malden) het spoor doorgetrokken naar Blerick en later sloot het aan op Venlo. Op 4 juni 1881 werd  de 'Brabantse lijn' geopend, deze loopt langs het Willemskwartier, Landbouwbuurt en Kolping naar Den Bosch. Nijmegen werd in 1897 aangesloten via Arnhem op de rest van het Nederlandse spoorwegnet.
1900
In 1915 zijn op de kaart van Nijmegen in Nijeveld de eerste wegen/paden te zien: De Genestetlaan, was nog een onverharde weg, de Beltweg (nu Tollensstraat) en een gedeelte Thijmstraat tot aan de Guido Gezellestraat, welke eveneens als paden bestonden: pas later kregen ze bestrating en hun namen.
Er stonden maar enkele gebouwen, toen: een loods van de spoorwegen waar nu het oude Giesbertzterrein ligt aan De Genestetlaan,

een papierfabriekje (nu Jacob van Lennepplaats; die papierfabriek werd wel zes keer zo groot), enkele panden op de toenmalige vuilnisbelt waarvan Tollensstraat 85 nog bestaat en een boerderij(?)pand aan de Groenestraat.
In 1917 was de eerste straat in onze buurt de Willemsweg, die liep tót aan de De Génestetlaan. Daarna liep het als een pad door de graanvelden naar de Groenestraat, waar de kerk toen (1909-1910) juist gebouwd was. De eerste grote en fraaie (boven-en beneden) koopwoningen werden daar gebouwd in ongeveer 1904. Toen in 1917 een woningcoöperatie de velden volbouwde met huurwoningen was men op de Willemsweg daar niet echt blij mee.

Volksbuurt
Het Willemskwartier is tot het einde van de 20e eeuw een echte volksbuurt met 1.600 woningen en 5.000 inwoners die voornamelijk in laagbouw eengezinswoningen woonachtig zijn en wel bijna uitsluitend in de sociale huurklasse. In de jaren zeventig en tachtig is een deel van de woningvoorraad vervangen door nieuwbouw. Meer dan de helft is vooroorlogs.
Kenmerkend voor de buurt is het tuindorpprincipe met straatprofielen afgestemd op de hoogte van de huizen, woningen met voor- en achtertuinen (aan de straatzijde afgeschermd door muurtjes) en  gebouwd in rijtjes.

Dit zijn bakstenen arbeiderswoningen met oorspronkelijk een groot rood pannendak. Het Beetsplein heeft de status van beschermd stadsgezicht.
Een minpunt van de kleinschalige tuindorpopzet is het weinige openbare groen en door na-oorlogse herinrichting van de straten ontstond een rommelig ogende buurt. De inrichting van de openbare ruimte raakte gedateerd en de centrale Willemsweg kreeg te kampen met een toenemende leegstand en winkels met weinig uitstraling.

Samen
Ondanks deze problemen heerst er een grote saamhorigheid. Zo zijn er vele bewonersgroepen, welzijnsorganisaties, activiteitencommissies en initiatiefgroepen actief. Om naar de gemeente één front te vormen hebben de organisaties zich in 2005 gereorganiseerd tot één wijkraad. Deze raad, met een harde kern van vrijwilligers, fungeert als aanspreekpunt en denkt en praat actief mee over de toekomst van het Willemskwartier.

Sinds 2009 worden (herstructurering) in de buurt meer koopwoningen dan huurwoningen gebouwd om de wijk uit een negatieve spiraal te halen die na de zestiger jaren intrad.In 2016 is de herstructurering volbracht en staat er een mix van goede, nieuwe en oude huurwoningen alsook recente koopwoningen met centraal aan de Willemsweg gelegen een voorzieningenhart, 't Hert (2011). FILMPJE

Evenwicht De woningvoorraad heeft nu een evenwichtigere verhouding tussen dure en goedkope woningen voor verschillende leefstijlen en leeftijden. De koopwoningen trekken meer koopkrachtigen die  er voor zorgen dat het patroon van werkloosheid, lage opleiding, en lage inkomens is doorbroken. Gemeente heeft fraaie groenvoorzieningen aangelegd.
De scheidende werking van de Willemsweg is met voorzieningenhart 't Hert (Buurtcentrum, basisschool) verminderd. De uitstraling van de Kop van de Willemsweg is eerder al verbeterd.

In dit alles hebben Portaal en gemeente Nijmegen een grote rol gespeeld alsook de bewoners, vertegenwoordigd door de Wijkraad. Deze heeft een duidelijke rol in het vernieuwingsproces gespeeld. Zomer 2005 sloten de gemeente, de wijkraad en Portaal een convenant, waarmee is vastgelegd dat de wijkraad adviesrecht krijgt. Tevens verplichten de gemeente en woningcorporatie zich hiermee de wijkraad vroegtijdig over alle ontwikkelingen te informeren.
100 jaar
In 2017 viert het Willemskwartier haar 100-jarig jubileum waarin de Wijkraad samen met Portaal en gemeente Nijmegen een fraai boek uitbrengen.

                                    

                                 Zie ook onze pagina Ontstaan en Geschiedenis