Bevrijding Willemsweg 1944
Market Garden 1944
Op dinsdag 19 september reed het Engelse Second Household Cavalry Regiment (de verkenners) met hun versterkte verkenningsvoertuigen (Dingo's) de Willemsweg op. De laatste Duitse soldaten waren nog maar vijf minuten eerder gevlucht via de achterzijde van de winkels, door de Spoorkuil.
De eerste Willemskwartierders stonden al juichend op straat.
foto: Theo Etman
"go inside, it's far too dangerous" riep de bemanning van de eerste scout-car. Dat werd niet begrepen en achteraf was het gelukkig niet nodig.
De Engelsen hadden de hele dag vanaf Grave naar Nijmegen gereden en waren, na vele vuurgevechten in verschillende wijken, over de Graafseweg vlak vóór het spoorviaduct de Willemsweg opgedraaid om in de Dobbelmannweg de school te ontzetten waar Duitsers gelegerd zaten. Deze waren allemaal gevlucht.
Ook maakten ze bij SMIT-trafo contact met de Amerikanen (para's) en het verzet.
In september van 1944 werd Nijmegen dus bevrijd, maar de stad zou nog een half jaar in de frontlinie liggen. Ook hierbij vielen honderden doden en was er veel materiële schade.
Vele Nijmegenaren vluchtten of zochten geregeld onderdak in schuilkelders wegens haast onophoudelijke granaatregen.
Het gehele Willemskwartier, met enkele andere wijken, stond vol met vrachtwagens (bumper aan bumper). Zo'n 500.000 geallieerde militairen en hun materieel (FILMPJE) lagen in en om de stad opgehoopt. Men kon niet doorrijden naar Arnhem omdat de brug aldaar niet ingenomen was door de Engelsen. Men moest een ánder plan bedenken:
Op 8 februari 1945 ging Operatie 'Veritable' van start door het Reichswald en Ooij-polder en naar Gennep, na een inleidend bombardement uit 1000 geschutsmonden. Intussen waren de plaatsen Kleef en Goch platgebombardeerd door vliegtuigen in grote puinhopen (jawel, beide steden zijn compleet herbouwd). De operatie werd een uitputtingsslag die ruim een maand zou voortduren. Op 10 maart is operatie 'Veritable' afgesloten en staat het geallieerde leger staat voor de Rijn; er zijn dan 25.000 geallieerde manschappen gesneuveld.
"Alle strijdkrachten onder Duits gezag staken hun actieve operaties om 23:01 uur centraal Europese tijd op 8 mei 1945."
Nou, álle strijdkrachten....
-op Texel duurde het wat langer dan 8 mei (de nog altijd voortdurende gevechten van Georgieërs tegen Duitsers op het Waddeneiland Texel werden pas 20 mei gestaakt bij aankomst van Canadese militairen).
-op Spitsbergen gaf de Duitse commandant zich pas op 4 september 1945 over aan de kapitein van een Noors robbenjachtschip want bij de capitulatie waren de troepen op Spitsbergen vergeten en bleven zij weerberichten zenden naar het niet meer opererende Duitse opperbevel.
Met de capitulatie van Spitsbergen werd de Tweede Wereldoorlog definitief afgesloten.